304 Paslanmaz Çeliğe Hangi Kaynak Yapılır

Paslanmaz çelikler başta gıda endüstrisi, makine sanayi olmak üzere hayatımızın her alanında sıkça kullandığımız malzemelerdir. Piyasada kullanımı çok yaygın olanlar 304 ve 430 kalite dediğimiz türlerdir. Bu türler hemen her amaca uygundur. Bu yazıda 304 ve 430 paslanmaza hangi kaynakların uygulanabileceğini bulacaksınız.

İlginizi çekebilir : [Paslanmaz Çeşitleri]

Paslanmaz Çeliklere Kaynak Yapılır mı?

Evet, paslanmaz çelikler kaynak yapmaya uygundur. Paslanmaz çelik kaynağı olarak TIG(Argon), MIG(Gazaltı), elektrik ark kaynağı ve lazer kaynaklarıdır. Bu kaynaklara gerekli ayarlar yapıldığında ve doğru ekipman kullanıldığında paslanmaz çelik malzemeler kaynatılabilir.

Argon Kaynağı (Tig)

Gerçek adı TIG Kaynağıdır. Tungsten Inert Gas kelimesinin baş harflerini alır. Paslanmaz çeliklerin kaynağında en çok tercih edilen türdür. Diğer kaynaklara göre yapması biraz daha zordur. İnce işçilik ister. Kaynak yaptıktan sonra ortaya çıkan görüntü ise oldukça temiz ve pürüzsüzdür.

Argon kaynağında dikkat edilmesi gerekenler

• Kullanılacak gaz : Argon kaynağı yaparken Argon veya Helyum gazı kullanılır. Ülkemizde en çok argon gazıyla yapıldığı için bu ismi almıştır.
• Kutup bağlama : Torç eksi kutupta, şase artı kutupta olacak şekilde bağlanır.
• İğne bağlama : Malzemeye uygun iğne takılırken, tapayı fazla sıkmayın. Tatlı-sıkı yapmanız yeterli. Fazla sıkarsanız iğne tutucunuz kaynak esnasında ısınarak zarar görür.

İlginizi çekebilir: Krom Bulaşık Eviyeleri

Argon(Tig) Kaynağında Hangi Gaz Kullanılır?

300 servisi paslanmaz çeliklerin kaynağında yaygın kullanılan iki çeşit gaz vardır.

1. Saf argon: Özel ayrım yapmadan, 300 serisi ostenitik çelikler için %99,5 saf argon gazı tercih edilebilir.
2. 95 Argon + 5 Hidrojen: 1.5 mm ve daha kalın malzemeler için %95 argon %5 hidrojen karışım gazını tercih edebilirsiniz.

Argon Kaynağı Amper ve Parametre Ayarları

Argon(tig) kaynağına başlamadan önce makine parametrelerini ve gaz ayarlarını doğru yapmak önemlidir. Yanlış ayarlarda kaynak yapmak başarısız bir kaynağa sebep labilir. Ayrıca yanlış ayarları kullanmak parçaya ve kaynağa hakimiyetinizi zorlaştırır.

Argon kaynağı gaz debisi ne olmalıdır?

Paslanmaz çelik kaynatacaksanız ideal gaz aralığı 4-8 arasıdır. Genel olarak 6 debi kullanılır.

Debi artarsa daha renkli ve güzel görünümlü bir kaynak ortaya çıkar. Düşük debi kullanımında siyah renkli kaynak dikişleri ortaya çıkmaktadır. Eğer kaynaktan sonra temizlik yapacaksanız yüksek debilerde kaynak yapmak gereksizdir.

Argon kaynağı amper seçimi

Paslanmaz çeliklerin kaynağında mümkün olduğunca düşük amper tercih edilmektedir. Ostenitik paslanmaz çelikler sıcakta çatlamaya meyillidir. Bu sebeple malzemeyi fazla ısıtmak iyi değildir.

304 ve benzeri paslanmaz çelik kaynağı yaparken amper mümkün olduğunca düşük olmalıdır(malzeme kalınlığına göre değişir). Kaynağı yaparken düz çizgide ilerlemeye dikkat edilmelidir. Ayrıca kullanılan elektrot ince olmalıdır.

Tungsten Elektrot Seçimi

Argon(tig) kaynağı yaparken tercih edebileceğiz çeşitli elektrotlar mevcuttur. Bu elektrotların akım geçirgenliği, fiyat ve sağlık açısından farklılıkları mevcuttur.

Piyasada fiyat-performans olarak en çok tercih edilen elektrot kırmızı tungsten elektrotlardır. Kırmızı tungsten elektrotun üzerinden geçirdiği akım diğer elektrotlara göre daha iyidir. Ancak kırmızı tungsten içerisinde radyoaktif madde olan toryum bulunmaktadır.

Kırmızı tungsten elektrotları taşlarda uçuşan tozları solumak kansere sebep olabilir. Bunun önüne geçmek için taş motorunun önüne bir kap içinde su koyabilirsiniz. Taşlama esnasında çıkan talaş ve toz su kabının içerisine birikmelidir.

Havada uçuşan kırmızı tungsten tozlarını solumak sağlık açısından oldukça zararlıdır. Yukarıdaki su kabı önerisini taşlama sırasında mutlaka kullanınınız.

Kırmızı elektrot haricinde mavi ve sarı renkli elektrotlar da tercih edilebilir. Bu elektrotların da akım geçirgenliği de kırmızıya yakındır ancak fiyatları pahalı olduğu için pek tercih edilmezler.

Tungsten Elektrotların Özellikleri-Çeşitleri

Tungsten Elektrot Nasıl Taşlanır?

Tungsten elektotlar taşlanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Elektrot taşlama yönü akım yönünde olmalıdır. Kaynaktan malzemeye geçen akım bu yol üzerinden rahatça geçmelidir. Yukarıdaki resimde doğru taşlanmış elektrot şeklini görebilirsiniz.

Özellikle kırmızı elektrot kullanıyorsanız dikkat etmeniz gereken bir husus daha vardır. Taşlama yaparken çıkan talaşı mutlaka bir su kabında hapsedin. Taş motorunun önüne su kabı koyarak uçan talaşları toplayabilirsiniz. Daha sonra bu talaşları imha edin. %2 Toryum barındıran kırmızı elektrotlar kansere varan zararlar verebilmektedir.

İlginizi çekebilir: Paslamaz çelikler nasıl temizlenir?

Gazaltı Kaynağı (Mig)

Mig kaynapı; demir, çelik, aliminyum gibi birçok malzeme için kaynak yapmayı sağlar. Oldukça pratik bir kaynak çeşididir. Torç içinden teli kendisi verir. Paslanmaz malzeme kullanıyorsanız, telini de paslanmaz olması gerekir. Genellik 0,8-1mm kalınlığında tel ile kullanılır. Piyasada çokça tercih edilir.

Gazaltı kaynağı dikkat edilmesi gerekenler

Tel seçimi : Kaynak yapılacak malzemeye göre tel seçimi yapılmalıdır. Paslanmaz kaynatmak için 308, 316 gibi paslanmaz çelik gazaltı teli kullanılmalıdır.

Kullanılacak gaz : Tıpkı argon kaynağı gibi, helyum ve argon gazları kullanılır. Kaynak tüpü satan yerlerden detaylı bilgi alabilirsiniz.

Voltaj : Kaynağın panelinde 1-10 arasında yer alan ayar düğmesi voltajı gösterir. Kaynağınızın türüne ve parçaya göre kullanma kılavuzundaki değerleri kullanınız.

Gaz altı(mig) kaynakta hangi gaz kullanılır?

Paslanmaz çelik kaynak yaparken ideal gaz: %98 Argon – %2 Karbondioksit karışım gazıdır.

Elektrik Ark Kaynağı(Çanta Kaynağı)

Çanta kaynağı olarak bilinir. Elektrik arkından faydalanarak sökülemeyen birleştirme sağlar. Taşıması rahat olduğu için fazlaca tercih edilir. Tüp gerekmez. Elektrot ergiterek birleştirme yapılır. Paslanmaz malzeme kaynatırken kullanacağınız elektrot da paslanmaz malzemeye uygun olmalıdır.

Paslanmaz elektrot nasıl anlaşılır?

Paslanmaz elektrotun kutusunun üzerinde INOX yazısı aranmalıdır. Ayrıca resimde üst tarafta EI 308L yazısı da paslanmaz olduğunun bir işaretidir. Kutu yoksa elektrotun üzerinde küçük yazıyla INOX yazabilir.

Paslanmaz malzemeler için daha farklı birleştirme ve kaynak çeşitleri mevcuttur ancak size bu yazımda en çok kullanılan 3 kaynak türünü anlatmaya çalıştım. Merak ettiğiniz bir şey olursa yorum olarak sorabilirsiniz. Sizleri güzel bir kaynak videosuyla baş başa bırakıyorum.

Paslanmaz Çelik Lazer Kaynağı (Laser Welding)

Lazer kaynak makinesinin kullanımı son yıllarda ön plana çıkmıştır. Lazer kaynaklar, lazer ışınlarının sıcaklığı ile malzemenin eritilerek birleştirilmesi prensibiyle çalışmaktadır. Lazer ışınları yapay bir ışık olduğu için kontrol edilmesi daha kolaydır. Bu kolay kontrol sayesinde kaynak ışınlarının dağılması önlenmektedir. Kaynak torçunun tutulduğu yer dışındaki alanların fazla ısınmadan kaynatılması mümkün olmaktadır.

Özellikle paslanmaz çeliklerde malzemenin ısınması şekil bozukluklarına sebep olmaktadır. Bu sebeple argon ve gaz altı kaynaklarda düşük amperde ve soğutarak kaynak yapmaktayız. Lazer kaynak makinesinde ısının yayılması daha kısıtlı olduğu için malzeme şekil bozuklukları da minimuma inmektedir. Lazer kaynaklar diğer kaynaklara göre daha hızlı kaynak yapmaya imkan sağlamaktadır.

Lazer Kaynak Makinesi Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Lazer kaynak makinesi kullanırken bazı durumlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunların başında gözleri korumak gelir. Lazer ışınları yüksek enerjiye sahip olduğu için gözlere zarar verebilmektedir. Gözlerinizi lazer kaynağının ışığından korumak için lazer kaynak için özel üretilmiş gözlükler kullanılmalıdır. Kaliteli lazer kaynak gözlüklerinin 400-500 Dolar gibi fiyatlara satıldığını belirtmek isteriz. Piyasada 10-15 Dolar’a lazer kaynak gözlüğü adıyla satılan ürünler de mevcuttur ancak risk almak istemiyorsanız kaliteli gözlük kullanabilirsiniz.

Lazer kaynakta dikkat edilecek bir diğer husus ise yüksek sıcaklıktır. Bu kaynak cihazları kısa sürede yüksek ısı ürettikleri için ileri derece yanık tehlikesi olabilmektedir. Kaynak yapmadan önce kalın kıyafetler giymeyi tercih edebilirsiniz. Özellikle kollarınızı korumanız önerilmektedir.

Lazer Kaynağın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Her şeyin faydaları olduğu gibi eksileri de olmaktadır. Aşağıdaki maddelerde lazer kaynağın artıları ve eksileri listelenmiştir.

Lazer Kaynağın Avantajları

• Dar alanda kaynak yapabilme, minimum taşma
• Hızlı kaynak yapma imkanı
• Isıdan etkilenen bölgenin küçük olması

Lazer Kaynağın Dezavantajları

• Başlangıç maliyeti diğer kaynaklara göre yüksektir
• Bakım maliyeti vardır
• Hızlı soğuma nedeniyle çatlama olabilmektedir
• Kaynak kalınlığı sınırlıdır

Lazer Kaynak Makinesi Fiyatları

Lazer kaynak makineleri, konvansiyonel kaynaklara göre yeni ürünlerdir. Teknolojinin gelişmesi ve üretimin yaygınlaşması ile fiyatlarının düşmesi beklenmektedir. Bugün itibariyle ortalama bir lazer kaynak makinesinin fiyatı yaklaşık 25 bin Dolar’dır.